Betere dementiezorg én lagere kosten?
Dat kan met het participatiekoor!
Het dementie dilemma
De effectieve interventie
Dementie is de volksziekte met de hoogste zorgkosten en zwaarste ziektelast per patiënt, terwijl een breed toepasbaar medicijn tegen deze ziekte ontbreekt. Juist deze combinatie stelt ons als maatschappij voor de moeilijke maar zo belangrijke uitdaging om de zorg voor mensen met dementie zo in te richten dat hun last zo draaglijk mogelijk wordt en tegelijkertijd de enorm hoge kosten per patiënt beheersbaar gehouden worden en zo mogelijk worden teruggedrongen.
Om bij te dragen aan de oplossing voor dit dilemma heeft Stichting Participatie met Dementie een onorthodoxe doch inmiddels beproefde interventie voor mensen met dementie ontwikkeld, genaamd "het participatiekoor". Deze methode, waarin mensen met dementie samen met gezonde mensen (mantelzangers) en beroepsmuzikanten klassiekers zingen in een koor onder begeleiding van een muziektherapeut die in deze methode is opgeleid, blijkt deze effecten te hebben:
Betere zorg
Meer kunnen
Deelnemers vertonen meer levensvreugde, zingeving en hogere zorgwaardering.
Lagere kosten
Deelnemers hebben minder zorgbehoefte en vertonen grotere zelfstandigheid in leven/wonen.
Mantelzorgers en professionele verzorgers ervaren fijnere zorgrelaties met deelnemers.
Prettiger zorgen
Prof. dr. Tineke Abma
Hoogleraar participatie & diversiteit
Muziek verbindt. Het brengt je in contact met elkaar en je groeit ervan. Mijn droom: In iedere stad een participatiekoor!
Dr. Dirk De Wachter
Psychiater
“Om mensen met dementie een waardig leven te bieden, moeten we niet inzetten op nóg meer zorg, maar op meer waardigheid.”
Prof. dr. Wiesje van der Flier
Alzheimercentrum Amsterdam UMC
“Je wordt blij van de muziek zelf en door het contact dat erdoor met de omgeving ontstaat. Je doet weer mee met de wereld om je heen. Dát is wat je in de participatiekoren ziet gebeuren.”
Effectstudies
Stichting Participatie met Dementie laat doorlopend onderzoek doen naar de effecten van de participatiekoren. Daarin wordt vooral gekeken naar de effecten op de nog zelfstandig wonende deelnemers met dementie, hun mantelzorgers en professionele verzorgers. Onderstaand zijn de belangrijkste resultaten samengevat, voornamelijk afkomstig uit het kwalitatieve onderzoek Kunst in de Zorg, uitgevoerd door Leyden Academy en Amsterdam UMC (Prof. dr. Tineke Abma), gefinancierd door ZonMw. In de jaren 2022-2024 zullen wij met de financiële steun van onder andere het Fonds voor Cultuurparticipatie in samenwerking met ZonMw, onderstaande effecten verder wetenschappelijk en zo mogelijk ook meer kwantitatief in kaart gaan brengen op basis van de meetdata die we kunnen halen uit de participatiekoren die op 12 locaties in Nederland zullen worden opgestart en gedraaid in bovengenoemde periode. Hierin werken we graag samen met verzekeraars, thuiszorgorganisaties en gemeenten.
​
Cognitieve functies
Deelnemers laten verbetering zien in cognitieve functies zoals spraak.
Zorgrelaties
(Thuis)zorgmedewerkers ervaren fijnere werkrelaties met patiënten die deelnemen.
Levensvreugde
Deelnemers hebben steeds weer iets om naar uit te kijken en zijn zichtbaar vrolijker.
Zelfvertrouwen
Deelnemers krijgen beduidend meer zelfvertrouwen en het gevoel er toe te doen.
Sociale relaties
Eenzaamheid vermindert sterk en relaties met familie, mantels, en verzorgers verbeteren.
Zelfstandigheid
Al deze effecten samen leiden tot een grotere zelfstandigheid in leef- én woonsituatie.
Besparingspotentieel
Het verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met dementie gaat in de visie en methode van het participatiekoor heel goed samen met het realiseren van substantiële besparingen op de zorgkosten van dementie. We weten immers dat een dementie patient die in een verpleeghuis verblijft gemiddeld € 54.000 per jaar meer aan zorgkosten met zich mee brengt, dan een nog thuiswonende dementiepatiënt die thuiszorg ontvangt, zoals te zien is in onderstaande grafiek uit de factsheet van Vectis Intelligence en Alzheimer Nederland:
Daarnaast weten wij uit onderzoeken dat wanneer deze mensen structureel deelnemen aan een participatiekoor een dermate verbeterde zelfstandigheid laten zien, dat zij ook langer zelfstandig kunnen wonen. Hoe veel langer, dat weten we nog niet exact, maar dit willen wij graag in kaart brengen in onze effectstudies, samen met een verzekeringspartner. De verhouding tussen bovenstaand besparingspotentieel enerzijds de benodigde vergoeding per deelnemer anderijds, is namelijk van dien aard, dat het terugverdienpunt al bij 1 maand langer thuis wonen ligt, wat een vertrekpunt kan vormen voor een "sound care-business case". Dit natuurlijk nog los van alle andere directe en indirecte effecten die deelname aan het participatiekoor met zich meebrengt, zoals het in ruime zin ontlasten van mantelzorgers en professionele verzorgers.
Verzekeringspartner worden?
Verzekeringsmaatschappijen die meer willen weten over wat het participatiekoor als interventiemethode kan betekenen voor mensen met dementie, hun mantelzorgers en professionele verzorgers, of over het besparingspotentieel van deze methode voor de zorgkosten van dementie patiënten, worden van harte uitgenodigd met ons kennis te maken. Wij zoeken graag de samenwerking op, van samenwerking op het gebied van effectmeting, pilots tot het ontwikkelen van een gezamenlijke "care business case" voor (vergoeding van) deze interventie.